Kilisenin işlevlerini ve hizmetlerini belirlemeden önce doğasını açıklamak daha doğru bir yaklaşımdır. Bu makalede kilisenin doğasına ilişkin beş görüşe yer verilecektir.

Birinci Görüş: Kilise, Üçlü Birlikçi Bir Topluluktur

Elbette kilisede Üçlü Birlik (Teslis) inancı hakimdir. Fred Sanders’ın dediği gibi, ‘‘Müjde, Üçlü Birliktir, Üçlü Birlik, Müjde’dir. Kurtuluş, Üçlü Birlik’ten gelir, Üçlü Birlik aracılığıyla gerçekleşir ve bizleri Üçlü Birlik’e götürür.’’[1]

Kurtuluşa sahip olan ve ilan eden topluluklar olarak kiliselerimiz, Üçlü Birlikçi topluluklardır. Kuşkusuz, insanları Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’un adıyla vaftiz ediyoruz (Mat. 28:19) ve imanlıları Rab İsa Mesih’in lütfu, Tanrı’nın sevgisi ve Kutsal Ruh’un paydaşlığı ile uğurluyoruz (2. Ko. 13:14). İbadet hizmetinin temel unsurlarından biri de Üçlü Birlik’in ışığıdır. Yıllar önce J. I. Packer endişe verici bir konuda uyarıda bulundu. Packer, pastörlerin genellikle Üçlü Birlik üzerine vaaz vermediğini söyledi.[2] Bu eğilim günümüzde de devam ediyor. Son beş yıl içinde en popüler 30 ilahi üzerine yapılan araştırmaya göre, Amerikalı Hristiyanlar tarafından söylenen ilahilerde Üçlü Birlik’e yer verilmemektedir. Raporda, ”Kiliseler genellikle İsa üzerine ilahiler söyler, bazen Baba’ya atıfta bulunur. Kutsal Ruh’tan ise nadiren bahsedilir’’ ifadesi yer aldı.[3] Ayrıca bazı kiliselerde Üçlü Birlik’in yer aldığı iman ikrarını okunmuyor. Buna göre, kiliselerin çoğu Üçlü Birlik hakkında vaaz vermemekte, Üçlü Birlik’i öven ilahiler söylememekte ve Üçlü Birlik’i litürjik olarak ikrar etmemektedir. [4] Tüm bu olumsuzluklara karşı kilisenin gerçekten Üçlü Birlikçi bir topluluk haline gelmesi gerekiyor.

İkinci Görüş: Kilise, Müjde’yi ve Kilise Hizmetlerini Birlikte Ele Alır

Farklı kültürlerle etkileşim içinde olan kilise, mesajını ve açıklamalarını ortamlara göre uyarlamalı.[5] Timothy Keller, ‘‘Bir kültürdeki insanlara başarılı bir şekilde ulaşmak için hem saygıyla yaklaşmalı hem de Kutsal Kitap gerçeğiyle çeliştiği yerde kültürle yüzleşmeliyiz’’ dedi.[6] Kutsal Kitap, birçok bölümde bu konuyu desteklemektedir (Elç. 2, 13, 14, 17). Bir müjdeci konu hakkında şu açıklamada bulundu: ‘‘Bağlamsallaştırma ihtiyacını açıkça görebilmemize rağmen, bunu fiilen uygulamak kolay değil. Egemenlik anlayışı yüzünden körleşerek, kendimizden farklı olanları dinleme ve öğrenme sanatını geliştirmenin oldukça zor. Ancak alçakgönüllülük, bağlamsallaştırma için temel bir gerekliliktir. Kültürel çeşitliliğin olduğu bir dünyada, kültürel açıdan anlamlı olan bir Müjde ile Büyük Görevi (Mat. 28:18-20) Büyük Buyruk’u (Mat.22:36-40) nasıl yerine getireceğiz?’’[7]

Üçüncü Görüş: Kilise, İşlevleri ve Faaliyetleriyle Tanınır

Kiliseler, Pazar günleri imanlıları bir araya getirir, Müjde’yi vaaz eder, imanlılara öğretir, Rab’bin Sofrası’nı gerçekleştirir ve kilise disiplini uygular. Herhangi bir şeyi, yaptıklarına göre tanımlamak yanlıştır. Kiliselerdeki işleyişin onun kimliğini oluşturduğunu varsaymak, nedensellik ilkesini yanlış uygulamaktır. İşlevler, bir şeyin doğasını değiştirmez. Aksine doğasının sonucudur.[8]

Öncelikle kilise dört özellik ile tanımlanır: Kilise tektir, kutsaldır, evrenseldir ve havariseldir. Ayrıca doksolojiktir (Tanrı’ya övgüde bulunur), Söz merkezlidir, tövbeye yönlendirir, Müjdecidir ve eskatolojiktir.[9] Örneğin, kiliseyi kuran kişiler kilisenin doğasını akıllarında bulundurduklarında ve ardından tasarlayıp hayata geçirdiklerinde bağlamsallaştırmaya yardımcı olur. Kilisenin, işlevlerini ve faaliyetlerini belirlemeden ve hayata geçirmeden önce, doğasının tanımlanması gerekir.

Dördüncü Görüş: Kilise, Güvenli Bir Sığınaktır

Kilise, sevgisiyle tanınır. Koloseliler 3:12-17 şöyle der: ‘‘Öyleyse, Tanrı’nın kutsal ve sevgili seçilmişleri olarak yürekten sevecenliği, iyiliği, alçakgönüllülüğü, sabrı, yumuşaklığı giyinin. Birbirinize hoşgörülü davranın. Birinizin ötekinden bir şikâyeti varsa, Rab’bin sizi bağışladığı gibi, siz de birbirinizi bağışlayın. Bunların hepsinin üzerine yetkin birliğin bağı olan sevgiyi giyinin. Mesih’in esenliği yüreklerinizde hakem olsun. Tek bir bedenin üyeleri olarak bu esenliğe çağrıldınız. Şükredici olun! Mesih’in sözü bütün zenginliğiyle içinizde yaşasın. Tam bir bilgelikle birbirinize öğretin, öğüt verin, mezmurlar, ilahiler, ruhsal ezgiler söyleyerek yüreklerinizde şükranla Tanrı’ya nağmeler yükseltin. Söylediğiniz, yaptığınız her şeyi Rab İsa’nın adıyla, O’nun aracılığıyla Baba Tanrı’ya şükrederek yapın.’’

Maalesef bazı kiliseler bu çağrıların çok gerisinde kalıyor. Kadınlar böyle kiliselerde değer görmediğini ve yeteneklerinin görmezden gelindiğini hissediyor. Kilisenin, özellikle dışlanmış kişiler için güvenli bir sığınak olması gerekiyor.

Beşinci Görüş: Hristiyanlar, Diğer İnsanlara Kıyasla Günahtan Uzaktır

Elbette Hristiyanlar, günahtan uzak kalmalı. Bu konu üzerine İncil’de birçok ayet yer almaktadır.

Artık size kul demiyorum. Çünkü kul efendisinin ne yaptığını bilmez. Size dost dedim. Çünkü Babam’dan bütün işittiklerimi size bildirdim. (Yu. 15:15).

Ama şükürler olsun Tanrı’ya! Eskiden günahın köleleri olan sizler, adandığınız öğretinin özüne yürekten bağlandınız. Günahtan özgür kılınarak doğruluğun köleleri oldunuz (Rom. 6:17–18).

Böylece artık yabancı ve garip değil, kutsallarla birlikte yurttaş ve Tanrı’nın ev halkısınız (Ef. 2:19).

İncil’deki bu ayetler aklanma, yenilenme, oğullar olma, dost edinme, günahlardan kurtulma gibi birçok önemli gerçeğin altını çiziyor.

Bir kimse Mesih’teyse, yeni yaratıktır; eski şeyler geçmiş, her şey yeni olmuştur (2. Ko.5:17).

Tüm insanların Tanrı’nın benzerliğinde yaratıldığını, ortak lütfa sahip olduğunu, ‘çoğalma ve bütün canlılara egemen olma çağrısı’ aldığını unutmamalıyız (Ya.1:28). İyi işlerin, Mesih’teki kurtuluş üzerine bir etkisi yoktur. Çünkü kurtuluşun Tanrı’nın merhameti ve gücünden kaynaklandığını unutmamalıyız (Ef. 2:8-9). Kilise, Mesih’i henüz tanımayanları küçümsemeyi reddederken, alçakgönüllülükle kurtarıcı lütfu yaşaması gerekiyor.

Dipnotlar

[1] Fred Sanders, The Deep Things of God: How the Trinity Changes Everything, 2nd ed. (Wheaton: Crossway, 2017), 10.

[2] J. I. Packer, Knowing God (Downers Grove, IL: IVP, 1973), 66. Packer’s comments specified his own Anglican Church but have been rendered generic for effect and in keeping with observable trends in other denominations.

[3] The article is based on research done by Southern Wesleyan University. Daniel Silliman, “The Trinity Is Missing from Christian Worship Music,” christianitytoday.com (August 24, 2020).

[4] This noticeable lack of attention to the Trinity is not reserved for contemporary choruses but applies similarly to hymns. According to one study, “both bodies of song point to a certain lingering irrelevance or marginalization of the Father and the Spirit, with a corresponding focus upon Jesus Christ. In Evangelicalism’s worship-expressed piety, it is the liturgical devotion to Jesus Christ and the framing of the economies of salvation and of worship in such dependence upon him that typical Evangelical expression can make the other two Persons irrelevant.” Lester Ruth, “Trinitarian Similarities and Differences in Evangelical Song: Old and New,” paper delivered at the Biblical Worship section of the Evangelical Theological Society annual meeting, November 15, 2012.

[5] Gregg R. Allison, The Baker Compact Dictionary of Theological Terms (Grand Rapids: Baker, 2016), s.v. “contextualiztion.”

[6] Timothy Keller, Center Church (Grand Rapids: Zondervan, 2012),119.

[7] Darrell L. Whiteman, “Contextualization: The Theory, the Gap, the Challenge,” International Bulletin of Missionary Research (January 1997): 7; journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/239693939702100101

[8] For an example of this confusion as applied to the metaphysics of womanhood, see Gracilynn Hanson, “Establishing a Framework for Female-Gendered Embodiment in a Redemptive Context,” Ed.D. diss., (The Southern Baptist Theological Seminary, 2020).

[9] Gregg R. Allison, Sojourners and Strangers: The Doctrine of the Church (Wheaton: Crossway, 2012).

KAYNAKÇA: https://equip.sbts.edu/article/five-myths-about-the-church/

Gregg R. Allison